Tại sao đặt hàng đào tạo ngành sư phạm lại gặp khó khăn?

Kể từ năm 2021, việc tuyển sinh vào các trường đào tạo sư phạm đã phải tuân theo Nghị định 116, theo đó chỉ tiêu tuyển sinh phải được Bộ GD&ĐT duyệt dựa trên đặt hàng của các địa phương và dựa trên số liệu về nhu cầu thực tế của giáo viên sau khi tiến hành khảo sát.

• Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 sẽ gồm cả môn bắt buộc và tự chọn
• Kỳ thi đánh giá tư duy 2024 có những mốc quan trọng nào?

Tại sao đặt hàng đào tạo ngành sư phạm lại gặp khó khăn?

Nhu cầu cao đặt hàng ít

Theo Nghị định 116 này, các địa phương có nhu cầu đào tạo sư phạm có quyền đặt hàng, và sinh viên đăng ký theo đặt hàng của địa phương sẽ được miễn học phí và nhận hỗ trợ sinh hoạt phí hàng tháng lên đến 3,6 triệu đồng.

Tuy nhiên theo ghi nhận của các cán bộ tuyển sinh ở một số trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội thì nhiều địa phương vẫn gặp khó khăn trong việc đặt hàng đào tạo sư phạm, và điều này có thể dẫn đến tình trạng thiếu giáo viên trầm trọng ở nhiều nơi. Trong khi năm học 2023 – 2024, hệ thống giáo dục vẫn đang đối diện với khoảng hơn 110 nghìn việc làm giáo viên chưa được điền đủ, chỉ tiêu tuyển sinh sư phạm tiếp tục giảm đi. Thống kê từ Bộ GD&ĐT cho thấy có rất ít địa phương đã đặt hàng đào tạo giáo viên, hoặc nếu đã đặt hàng thì số lượng cũng rất ít.

Bộ GD&ĐT đã đánh giá rằng sau hai năm triển khai Nghị định 116, đã có một số kết quả tích cực, bao gồm sự tăng cường sự quan tâm của thí sinh và phụ huynh học sinh đối với các ngành đào tạo giáo viên, cũng như sự gia tăng đáng kể trong tỉ lệ thí sinh đăng ký xét tuyển, điểm trúng tuyển và tỉ lệ thí sinh nhập học vào các ngành đào tạo giáo viên.

Một trong những điểm đáng chú ý của Nghị định 116 so với quy định miễn học phí cho sinh viên sư phạm trước đây là sự cho phép địa phương tham gia đấu thầu và đặt hàng đào tạo. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thiếu hụt giáo viên ở các bậc học, đặc biệt là bậc mầm non, tiểu học và trung học cơ sở. Các môn học mới như Tin học và tiếng Anh ở bậc tiểu học, cũng như các môn tích hợp, Mỹ thuật và Âm nhạc ở bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông đang đối diện với tình trạng thiếu giáo viên nghiêm trọng.

Thiếu nhưng nhu cầu đặt hàng không cao

Theo số liệu thống kê từ Bộ GD&ĐT, trong khoảng thời gian từ năm 2021 đến 2022, nhu cầu bổ sung giáo viên trên toàn quốc đã tăng lên hơn 110 nghìn người. Tuy nhiên, chỉ có hơn 1.900 chỉ tiêu đào tạo được đặt hàng bởi các địa phương, trong khi có hơn 5.500 chỉ tiêu được phân phối cho sinh viên theo chính sách sau 2 năm thực hiện Nghị định 116. Đáng chú ý, trong tổng số hơn 30 nghìn sinh viên đăng ký hưởng chính sách này, có tới 40 tỉnh/thành phố không đặt hàng đào tạo giáo viên. Thậm chí, 23 tỉnh/thành phố khác đã đặt hàng, nhưng số lượng chỉ tiêu cũng rất ít, chỉ vài chục chỉ tiêu mỗi năm, và có vẻ như chỉ để đảm bảo trách nhiệm, chứ không phải là nhu cầu thực sự.

PGS. TS Lê Anh Phương, Giám đốc ĐH Huế, chia sẻ rằng theo thông tin tuyển sinh đại học thì Trường ĐH Sư phạm – ĐH Huế trong vòng 3 năm qua không nhận được bất kỳ thông tin nào về việc có địa phương nào có nhu cầu đặt hàng hoặc đấu thầu đào tạo giáo viên. Tình trạng tương tự cũng áp dụng cho Trường ĐH Tây Bắc, nơi đào tạo nguồn nhân lực cho khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc. Trong khi đó, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2 đã nhận được đơn đặt hàng từ tỉnh Hà Giang vào năm 2021, nhưng vẫn còn nhiều việc làm giáo viên cần tuyển vào năm 2023 và sau đó. Mặc dù trường đã gửi công văn yêu cầu thông tin về nhu cầu đào tạo giáo viên cho các địa phương, nhưng chưa nhận được phản hồi.

Thí sinh quan tâm ngành Cao đẳng Y Dược có thể lựa chọn Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur 

Cán bộ tuyển sinh Cao đẳng Dược TP.HCM cho biết tại TPHCM đã đối mặt với tình trạng thiếu giáo viên trong nhiều năm qua, và đã liên tục tuyển dụng nhưng số lượng người nộp hồ sơ rất ít. Dự kiến trong năm học 2023-2024, TPHCM sẽ thiếu khoảng 4.500 giáo viên.

Mặc dù tình trạng thiếu giáo viên đang diễn ra, nhiều tỉnh, thành phố lại không có ý định đặt hàng đào tạo giáo viên, mặc dù có cơ chế cho phép điều này. ThS Lê Phan Quốc, Phó trưởng Phòng Đào tạo Trường ĐH Sư phạm TPHCM cho biết, sau khi sinh viên nhập học, trường đã liên hệ với các tỉnh, thành để hỏi về nhu cầu đào tạo giáo viên theo Nghị định 116, nhưng ít địa phương đã phản hồi. Theo Trường ĐH Sư phạm TPHCM, chỉ có tỉnh Long An và Ninh Thuận đặt hàng đào tạo giáo viên, và cũng chỉ là vài chục chỉ tiêu mỗi năm.

Tại Trường ĐH Sài Gòn, chỉ có hai tỉnh Long An và Ninh Thuận đã đặt hàng đào tạo 34 sinh viên sư phạm vào năm 2021. Mặc dù trường đã liên hệ với tất cả các tỉnh, thành có sinh viên theo học các ngành sư phạm tại trường, nhưng chỉ có vài nơi phản hồi. Một số địa phương thậm chí đã trả lời rằng họ không có nhu cầu đặt hàng đào tạo giáo viên.

ThS Nguyễn Hứa Duy Khang, Phó Trưởng phòng Đào tạo của Trường ĐH Cần Thơ, cho biết trường có 13 ngành đào tạo giáo viên, nhưng mỗi năm chỉ tuyển được vài trăm sinh viên. Nhiều địa phương không đăng ký nhu cầu đào tạo giáo viên. Hiện chỉ có 2 tỉnh ở Đồng bằng Sông Cửu Long đã đặt hàng trường đào tạo, mỗi tỉnh đặt hàng cho hơn 100 giáo viên, nhưng sau đó, không có bước tiến nào được thực hiện, làm cho những sinh viên được đặt hàng bị thiệt thòi vì không nhận được tiền sinh hoạt phí.

Bàn về cơ chế đặt hàng đào tạo giáo viên, PGS Nguyễn Văn Thụ cho rằng, phần lớn các tỉnh và thành phố thực sự cần đào tạo và tuyển dụng giáo viên, nhưng đã gặp phải một số vướng mắc về cơ chế và quá trình thực hiện. Một trong những điểm yếu là việc đảm bảo rằng sinh viên được đặt hàng sẽ trở về tỉnh (đặc biệt là các tỉnh vùng sâu, vùng xa) để làm việc. Ngược lại, các địa phương có điều kiện tốt và chính sách đãi ngộ hấp dẫn đã không cần đặt hàng, vẫn có đủ nguồn tuyển dụng. Điều này là một trong những nguyên nhân khiến cho các tỉnh và thành phố không hứng thú với việc đặt hàng đào tạo giáo viên.

Nguồn: thptquocgia.com